September 29, 2015
September 28, 2015
September 27, 2015
હિંમતી મહિલાઓની એક ફોરેસ્ટ ગાર્ડ ટીમ એશિયાઇ સિંહોના ખતરાથી ઘેરાયેલી પ્રજાતિને બચાવવાના અભિયાન પર છે. આ સાહસી મહિલાઓ પોતાની જિંદગી રોજ જોખમમાં નાખીને જોખમથી ઘેરાયેલા લાચાર સિંહ બચ્ચાઓને બચાવે છે, માણસ અને જંગલી જીવોના મુકાબલા ઘટાડવાની કોશિશ કરે છે અને તે ગામ લોકોની મદદ કરે છે.
ડિસ્કવરી ચેનલની શ્રેણી ‘ધ લાયન ક્વીન્સ ઓફ ઇન્ડીયા' સિંહો અને તેમના આવાસને સુરક્ષિત બનાવી રાખવાની આ મહિલાઓની દૃઢ કટિબધ્ધતાને બિરદાવે છે અને તેમના જોશ અને સમર્પણને સલામ કરે છે. ચાર ભાગની આ શ્રેણી વન્ય જીવનથી જોડાયેલા જબરદસ્ત એકસનને દર્શકો માટે લાવી રહી છે. ધ લાયન કવીન્સ ઓફ ઇન્ડીયા ૨૮ સપ્ટેમ્બરે રાત્રે ૯ કલાકે દેખાડવામાં આવશે. આ કાર્યક્રમમાં વન રક્ષકોની તાકાત અને મહારત દેખાડવામાં આવી રહી છે.
આ શ્રેણી વિષે પોતાના વિચાર રજૂ કરતા રાહુલ જોહરી, ઇવીપી અને જીએમ-સાઉથ એશિયા, ડિસ્કવરી નેટવકર્સ એશિયા - પેસિફિકએ કહ્યું કે, ડિસ્કવરી ચેનલ આ મહિલા વન સુરક્ષાકર્મીઓનું સમ્માન કરે છે જે એક ખૂબ જ ખતરનાક અને પ્રભાવકારી વ્યવસાય અપનાવેલ છે. ધ લાયન ક્વીન્સ ઓફ ઇન્ડીયા પ્રોગ્રામમાં એક હુનરમંદ મહિલા ટીમની પ્રેરણાદાયક યાત્રાને દેખાડવામાં આવી રહીછે જે વન્ય જીવોની રક્ષા કરે છે, અને પોતાના કામ દરમિયાન જે પડકારોનો સામનો કરે છે, તેને સરળ કરે છે. આ બચાવ ટીમનું નેતૃત્વ કરે છે શ્રીમતિ રાજ સંદીપ, જે ડિપ્ટી કન્જર્વેટર ઓફ ફોરેસ્ટસ છે (જૂનાગઢ ફોરેસ્ટ ડિવીઝન), તેમની સહાયતા કરે છે - તૃપ્તિ એ. જોશી, ઇન્ચાર્જ રેન્જ ઓફિસર અને રસીલા પી. વાઘર, ઇન્ચાર્જ ટીમ. ૨૮ વર્ષોથી ફોરેસ્ટ ગાર્ડ રસીલા વાઘર અન્ય કેટલીક સાહસિક મહિલાઓ સાથે ગત વર્ષે ૬૦૦થી વધુ રેસ્કયુ મિશન ચલાવી ચૂકી છે.
ડિસ્કવરી ચેનલની શ્રેણી ‘ધ લાયન ક્વીન્સ ઓફ ઇન્ડીયા' સિંહો અને તેમના આવાસને સુરક્ષિત બનાવી રાખવાની આ મહિલાઓની દૃઢ કટિબધ્ધતાને બિરદાવે છે અને તેમના જોશ અને સમર્પણને સલામ કરે છે. ચાર ભાગની આ શ્રેણી વન્ય જીવનથી જોડાયેલા જબરદસ્ત એકસનને દર્શકો માટે લાવી રહી છે. ધ લાયન કવીન્સ ઓફ ઇન્ડીયા ૨૮ સપ્ટેમ્બરે રાત્રે ૯ કલાકે દેખાડવામાં આવશે. આ કાર્યક્રમમાં વન રક્ષકોની તાકાત અને મહારત દેખાડવામાં આવી રહી છે.
આ શ્રેણી વિષે પોતાના વિચાર રજૂ કરતા રાહુલ જોહરી, ઇવીપી અને જીએમ-સાઉથ એશિયા, ડિસ્કવરી નેટવકર્સ એશિયા - પેસિફિકએ કહ્યું કે, ડિસ્કવરી ચેનલ આ મહિલા વન સુરક્ષાકર્મીઓનું સમ્માન કરે છે જે એક ખૂબ જ ખતરનાક અને પ્રભાવકારી વ્યવસાય અપનાવેલ છે. ધ લાયન ક્વીન્સ ઓફ ઇન્ડીયા પ્રોગ્રામમાં એક હુનરમંદ મહિલા ટીમની પ્રેરણાદાયક યાત્રાને દેખાડવામાં આવી રહીછે જે વન્ય જીવોની રક્ષા કરે છે, અને પોતાના કામ દરમિયાન જે પડકારોનો સામનો કરે છે, તેને સરળ કરે છે. આ બચાવ ટીમનું નેતૃત્વ કરે છે શ્રીમતિ રાજ સંદીપ, જે ડિપ્ટી કન્જર્વેટર ઓફ ફોરેસ્ટસ છે (જૂનાગઢ ફોરેસ્ટ ડિવીઝન), તેમની સહાયતા કરે છે - તૃપ્તિ એ. જોશી, ઇન્ચાર્જ રેન્જ ઓફિસર અને રસીલા પી. વાઘર, ઇન્ચાર્જ ટીમ. ૨૮ વર્ષોથી ફોરેસ્ટ ગાર્ડ રસીલા વાઘર અન્ય કેટલીક સાહસિક મહિલાઓ સાથે ગત વર્ષે ૬૦૦થી વધુ રેસ્કયુ મિશન ચલાવી ચૂકી છે.
"મારું પ્રિય પ્રાણી -વાઘ" આ વિષય પર નિબંધ લખો.
કલ્પેશ માંકડ (ધોરણ ૮મું બ)
.
.
વાઘ મારું પ્રિય પ્રાણી છે. વાઘના શરીર પર
પટ્ટા હોય છે. વાઘના શરીર પર પટ્ટા ભલે હોય
તોય તે પટ્ટો પહેરતો નથી. કારણ..વાઘ એક
પ્રાણી છે, અને માટે તે પેન્ટ પહેરતો નથી. કોઈ પણ
પ્રાણી પેન્ટ પહેરતા નથી. ફક્ત માણસ જ પેન્ટ પહેરે
છે. પેન્ટ ઢીલું હોય તો જ પટ્ટો પહેરવો પડે છે,
નહીં તો પટ્ટાની કોઈ જ જરૂર નથી હોતી.
નાનપણમાં જો હું નાપાસ થતો, તો મારા પપ્પા મને
પટ્ટાથી મારતા, પણ હવે નથી મારતા.
ધારાવીમાં પટ્ટા ખુબ જ સસ્તા અને સરસ મળે છે. પણ
મને ચામડાના પટ્ટા કરતા વાઘના પટ્ટા વધુ ગમે છે.
વાઘને ચાર પગ હોય છે પરંતુ હાથ એક પણ નથી હોતો.
તે છતાં ય કોઈ તેને અપંગ કે લુલો કહીને ચીડવતું નથી..
કારણ કે તે વાઘ છે.
વાઘને અંગ્રેજીમાં 'ટાયગર' કહેવાય. મારા એક મિત્ર
બંટીના કુતરાનું નામ પણ ટાયગર છે. પણ
મારા મિત્રનો એ કુતરો વાઘ નથી,
કારણ..તેના શરીર પર પટ્ટા નથી, અને તેને
વાઘની જેમ ત્રાડ નાખતા પણ નથી આવડતું. તે
એકસરખો બસ ભસતો જ રહે છે. ભો..ભો -ભો..ભો..ભો, આ
તેની ભસવાની સ્ટાઈલ છે.
અમારા પાડોસમાં રમેશ નામના એક મરાઠી અંકલ રહે
છે. તેમનું આખું નામ રમેશ પાંડુરંગ વાઘ છે. હું અને
બંટી તેમને વાઘકાકા કહીને બોલાવીએ છીએ.
અમારી સોસાયટીની મીટીંગમાં જો વાઘકાકા હાજર
ન હોય તો બધા કહે છે કે -અરે કોઈ વાઘને બોલાવો.
કારણ..સાચા વાઘને જોઈને તો બધાની હવા ટાઇટ
થઇ જાય છે. સાચા વાઘથી તો બધા ગભરાય છે, પણ
વાઘકાકાથી કોઈ નથી ગભરાતું કારણ તેઓ એકદમ
સીધાસાદા છે. વાઘકાકા, આય લવ યુ.
વાઘકાકા પ્યોર શાકાહારી છે. પણ ઓરિજીનલ વાઘ
તો એકદમ નો-શાકાહારી હોય છે. ઘણા લોકો કહે છે
કે ચિકન-ટીક્કા, ચિકન-લોલીપોપ, ચિકન-ફ્રાઇડ,
ચિકન ફ્રાઇડ-રાઈસ આ બધી આઇટમ એકદમ
ટેસ્ટી હોય છે. પણ મેં તે ચાખી નથી કેમ..કે
મારી મમ્મી ખીજાય.
સાચા વાઘની મમ્મી નથી ખીજાતી તો પણ વાઘને આ
બધી આઇટમ ટેસ્ટ કરવા નથી મળતી, કારણ કે તે
જંગલમાં રહે છે, ત્યાં ચિકન ના મળે, અને એટલે જ તે
બીજી ડીશીસ પર હાથ મારે છે. મતલબ કે, પગ મારે છે
કારણ..વાઘને હાથ નથી હોતા.
વાઘ આપણું રાષ્ટ્રીય પ્રાણી છે. અમુક
લોકો વાઘનો શિકાર કરે છે એ મને નથી ગમતું, કેમ કે
ટીવીવાળાઓ કહે છે કે
દુનિયામાં વાઘની સંખ્યા ઘટતી જાય છે. મેં એકવાર
એક એસએમએસ વાંચેલો કે
દુનિયામાં છોકરીઓની સંખ્યા પણ ઘટતી જાય છે
તો વાઘની પહેલા આપણે છોકરીઓને બચાવવી જોઈએ
કારણ..બાઈકપર પાછળ બેસાડવા છોકરી જોઈએ, વાઘ
નહીં. વાત સાચી છે, પણ તોય મને લાગે છે કે વાઘને પણ
બચાવવા જોઈએ કારણ તેના શરીર પર પટ્ટા હોય છે
જે ખુબ જ મસ્ત હોય છે.
તો ચાલો આપણે બધાં પ્રતિજ્ઞા લઈએ, કે આજથી આપણે
કોઈ વાઘનો શિકાર નહિ કરી
કલ્પેશ માંકડ (ધોરણ ૮મું બ)
.
.
વાઘ મારું પ્રિય પ્રાણી છે. વાઘના શરીર પર
પટ્ટા હોય છે. વાઘના શરીર પર પટ્ટા ભલે હોય
તોય તે પટ્ટો પહેરતો નથી. કારણ..વાઘ એક
પ્રાણી છે, અને માટે તે પેન્ટ પહેરતો નથી. કોઈ પણ
પ્રાણી પેન્ટ પહેરતા નથી. ફક્ત માણસ જ પેન્ટ પહેરે
છે. પેન્ટ ઢીલું હોય તો જ પટ્ટો પહેરવો પડે છે,
નહીં તો પટ્ટાની કોઈ જ જરૂર નથી હોતી.
નાનપણમાં જો હું નાપાસ થતો, તો મારા પપ્પા મને
પટ્ટાથી મારતા, પણ હવે નથી મારતા.
ધારાવીમાં પટ્ટા ખુબ જ સસ્તા અને સરસ મળે છે. પણ
મને ચામડાના પટ્ટા કરતા વાઘના પટ્ટા વધુ ગમે છે.
વાઘને ચાર પગ હોય છે પરંતુ હાથ એક પણ નથી હોતો.
તે છતાં ય કોઈ તેને અપંગ કે લુલો કહીને ચીડવતું નથી..
કારણ કે તે વાઘ છે.
વાઘને અંગ્રેજીમાં 'ટાયગર' કહેવાય. મારા એક મિત્ર
બંટીના કુતરાનું નામ પણ ટાયગર છે. પણ
મારા મિત્રનો એ કુતરો વાઘ નથી,
કારણ..તેના શરીર પર પટ્ટા નથી, અને તેને
વાઘની જેમ ત્રાડ નાખતા પણ નથી આવડતું. તે
એકસરખો બસ ભસતો જ રહે છે. ભો..ભો -ભો..ભો..ભો, આ
તેની ભસવાની સ્ટાઈલ છે.
અમારા પાડોસમાં રમેશ નામના એક મરાઠી અંકલ રહે
છે. તેમનું આખું નામ રમેશ પાંડુરંગ વાઘ છે. હું અને
બંટી તેમને વાઘકાકા કહીને બોલાવીએ છીએ.
અમારી સોસાયટીની મીટીંગમાં જો વાઘકાકા હાજર
ન હોય તો બધા કહે છે કે -અરે કોઈ વાઘને બોલાવો.
કારણ..સાચા વાઘને જોઈને તો બધાની હવા ટાઇટ
થઇ જાય છે. સાચા વાઘથી તો બધા ગભરાય છે, પણ
વાઘકાકાથી કોઈ નથી ગભરાતું કારણ તેઓ એકદમ
સીધાસાદા છે. વાઘકાકા, આય લવ યુ.
વાઘકાકા પ્યોર શાકાહારી છે. પણ ઓરિજીનલ વાઘ
તો એકદમ નો-શાકાહારી હોય છે. ઘણા લોકો કહે છે
કે ચિકન-ટીક્કા, ચિકન-લોલીપોપ, ચિકન-ફ્રાઇડ,
ચિકન ફ્રાઇડ-રાઈસ આ બધી આઇટમ એકદમ
ટેસ્ટી હોય છે. પણ મેં તે ચાખી નથી કેમ..કે
મારી મમ્મી ખીજાય.
સાચા વાઘની મમ્મી નથી ખીજાતી તો પણ વાઘને આ
બધી આઇટમ ટેસ્ટ કરવા નથી મળતી, કારણ કે તે
જંગલમાં રહે છે, ત્યાં ચિકન ના મળે, અને એટલે જ તે
બીજી ડીશીસ પર હાથ મારે છે. મતલબ કે, પગ મારે છે
કારણ..વાઘને હાથ નથી હોતા.
વાઘ આપણું રાષ્ટ્રીય પ્રાણી છે. અમુક
લોકો વાઘનો શિકાર કરે છે એ મને નથી ગમતું, કેમ કે
ટીવીવાળાઓ કહે છે કે
દુનિયામાં વાઘની સંખ્યા ઘટતી જાય છે. મેં એકવાર
એક એસએમએસ વાંચેલો કે
દુનિયામાં છોકરીઓની સંખ્યા પણ ઘટતી જાય છે
તો વાઘની પહેલા આપણે છોકરીઓને બચાવવી જોઈએ
કારણ..બાઈકપર પાછળ બેસાડવા છોકરી જોઈએ, વાઘ
નહીં. વાત સાચી છે, પણ તોય મને લાગે છે કે વાઘને પણ
બચાવવા જોઈએ કારણ તેના શરીર પર પટ્ટા હોય છે
જે ખુબ જ મસ્ત હોય છે.
તો ચાલો આપણે બધાં પ્રતિજ્ઞા લઈએ, કે આજથી આપણે
કોઈ વાઘનો શિકાર નહિ કરી
September 26, 2015
ગીર રાષ્ટ્રીય ઉદ્યાન અને ગીર અભયારણ્ય,
ગીર રાષ્ટ્રીય ઉદ્યાન અને ગીર અભયારણ્ય, (જે "ગીરનું જંગલ" કે "સાસણ-ગીર" તરીકે પણ ઓળખાય છે) તે ગુજરાતમાં
આવેલું જંગલ અને વન્યજીવન અભયારણ્ય છે. તેની સ્થાપના ૧૯૬૫માં કરાયેલ, તે
કુલ ૧૪૧૨ ચો.કી.મી. (૨૫૮ ચો.કી.મી. રાષ્ટ્રીય ઉદ્યાન અને ૧૧૫૩ ચો.કી.મી.
અભયારણ્ય) ના વિસ્તારમાં ફેલાયેલ છે આ ઉપરાંત પાણીયા અને મિતિયાળા અભયારણ્ય
પણ ગિરના જ ભાગ ગણવામાં આવે છે જેનો આ આંકડામાં સમાવેશ કરેલો નથી[૧]. આ ઉદ્યાન વેરાવળથી લગભગ ૪૩ કી.મી. ઉત્તર-પૂર્વમાં આવેલું છે.
આ એશિયાઇ સિંહો (Panthera leo persica)નું એકમાત્ર રહેઠાણ છે અને એશિયાનાં અતિમહત્વનાં રક્ષિત વિસ્તાર તરીકે ધ્યાને લેવાયેલ છે. ગીરનું જીવપરિસ્થિતિક તંત્ર તેની વિવિધ વનસ્પતિ અને પ્રાણીસૃષ્ટિ સાથે, સરકારી વન વિભાગ, વન્યજીવન
કાર્યકર્તાઓ અને સ્વૈચ્છીક સામાજીક સંસ્થાઓના સખત પ્રયત્નો દ્વારા
રક્ષાયેલું છે. જુનાગઢના નવાબ દ્વારા,સને ૧૯૦૦ની શરૂઆતથી,ગીરનો જંગલ વિસ્તાર અને તેનાં સિંહોને
"રક્ષિત" જાહેર કરાયેલા. આ પહેલ સિંહોનાં રક્ષણમાં ખુબ મદદરૂપ બની કે જેની
વસ્તી શિકારની પ્રવૃતીને કારણે ત્યારે ફક્ત ૧૫ જેટલી જ રહી ગઇ હતી.
એશીયાઇ સિંહ
એશીયાઇ સિંહ એ બિલાડી વંશનું સૌથી ઊંચું અને વાઘ પછીનું સૌથી મોટું પ્રાણી છે. આ પ્રાણી આખા વિશ્વમાં માત્ર ગુજરાત રાજ્યમાં આવેલા સૌરાષ્ટ્ર વિસ્તારમાં આવેલા ગીર અભયારણ્યમાં જોવા મળે છે. એશીયાઇ સિંહએ ભારતમાં જોવા મળતી ૫ "મોટી બિલાડી" ઓ માંથી એક છે.
સને:૨૦૧૫ના મે માસમાં વન વિભાગ દ્વારા જાહેર કરાયા પ્રમાણે ગિરના જંગલ વિસ્તારમાં સિંહની કુલ વસતી ૫૨૩ છે
અન્ય ચાર પ્રજાતિમાં બેંગોલ ટાઇગર, ભારતીય દિપડો, બરફ નો દિપડો (snow leopard), અને ધબ્બેદાર દિપડો (clouded leopard) વગેરે છે. પહેલાના સમયમાં તે અરબસ્તાન થી છેક સુમાત્રા સુધી જોવા મળતા હતાં, ત્યારે તેની ત્રણ પ્રજાતિઓ હતી બંગાળના સિંહ, અરેબીયાના સિંહ અને ઇરાનનાં સિંહ, વખત જતાં આજે તે ફક્ત ભારતનાં થોડા ભાગ પુરતા જ જોવા મળે છે. હાલ આફ્રિકામાં જોવા મળતા સિંહ કરતા તે આકારમાં નાનાં અને રંગ ઝાંખો હોય છે. પરંતુ આક્રમકતા આ બંન્ને પ્રજાતિમાં સરખીજ હોય છે.
સને:૨૦૧૫ના મે માસમાં વન વિભાગ દ્વારા જાહેર કરાયા પ્રમાણે ગિરના જંગલ વિસ્તારમાં સિંહની કુલ વસતી ૫૨૩ છે
અન્ય ચાર પ્રજાતિમાં બેંગોલ ટાઇગર, ભારતીય દિપડો, બરફ નો દિપડો (snow leopard), અને ધબ્બેદાર દિપડો (clouded leopard) વગેરે છે. પહેલાના સમયમાં તે અરબસ્તાન થી છેક સુમાત્રા સુધી જોવા મળતા હતાં, ત્યારે તેની ત્રણ પ્રજાતિઓ હતી બંગાળના સિંહ, અરેબીયાના સિંહ અને ઇરાનનાં સિંહ, વખત જતાં આજે તે ફક્ત ભારતનાં થોડા ભાગ પુરતા જ જોવા મળે છે. હાલ આફ્રિકામાં જોવા મળતા સિંહ કરતા તે આકારમાં નાનાં અને રંગ ઝાંખો હોય છે. પરંતુ આક્રમકતા આ બંન્ને પ્રજાતિમાં સરખીજ હોય છે.
આ પ્રાણી સામાન્ય રીતે શિયાળાની ઋતુમાં, જંગલમાં રસ્તાની આજુબાજુ ખુલ્લા વિસ્તારોમાં તથા ઉનાળાની
ઋતુમાં જળસ્ત્રોતોની આજુબાજુ જોવા મળે છે. સિંહણ સામાન્ય રીતે એક જણતરમાં
બે થી ત્રણ બચ્ચાંઓને જન્મ આપે છે, ચાર બચ્ચા આપ્યાનું પણ નોંધાયેલ છે.
વિશ્વમાં સિંહનું આયુષ્ય વધુમાં વધુ ૨૯ વર્ષ નોંધાયેલું છે, જુનાગઢ ખાતે આવેલા સક્કરબાગ પ્રાણીસંગ્રહાલયમાં વધુમાં વધુ ૨૩ વર્ષ અને અમદાવાદ
પ્રાણીસંગ્રહાલયમાં ૨૬ વર્ષ નોંધાયેલું છે. સામાન્ય રીતે જ્યાં સિંહની
વસ્તી હોય છે, ત્યાં વાઘ રહેતા નથી અને એનું કારણ બીજું કશું નહિ પણ એ
હકીકત છે કે સિંહ અને વાઘ બન્નેને રહેઠાણ માટે અલગ અલગ પ્રકારનાં જંગલની
જરુરિયાત હોય છે. સિંહને પાંખા આવરણવાળા જંગલ માફક આવે છે જ્યારે વાઘને
ગાઢા જંગલો વસવા માટે પસંદ હોય છે. સિંહને ૧૮ નખ હોય છે. આગળના પગમાં ૪-૪ અને પાછળના પગમાં ૫-૫.
Subscribe to:
Posts (Atom)